یادداشت| عالی‌ترین مقام دستگاه دیپلماسی ایران در کابل؛ چشم‌انداز برد- برد برای اقتصاد ایران و افغانستان

به گزارش خبرنگار خبرگزاری ایرنا در کابل؛ چند‌ روز قبل سفارت جمهوری اسلامی ایران در کابل با انتشار توئیتی در ایکس از سفر قریب‌الوقوع وزیر امور خارجه ایران به کابل خبر داد.

اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت خارجه نیز ساعتی بعد با تأیید سفر قریب‌الوقوع سکاندار دستگاه دیپلماسی به کابل، جزئیات بیشتری را از این سفر ارائه کرد.

بقائی با اشاره به پیوندهای عمیق تاریخی‌، فرهنگی، زبانی و دینی بین دو ملت همسایه، ضرورت تقویت هماهنگی و همکاری بین دو کشور در راستای تامین منافع عالیه دو ملت و مقابله با چالش‌ها را یادآور شد و تصریح کرد که در نظر است در این سفر یک‌روزه، موضوعات و مباحث مورد علاقه یا نگرانی‌های مشترک با حکومت سرپرست افغانستان مورد بحث و بررسی قرار گیرد‌.

پیش‌فرضی که درباره رویکرد دستگاه دیپلماسی دولت چهاردهم به مسئله افغانستان، باطل شد

یک پیش‌فرض درباره سیاست دولت چهاردهم در قبال أفغانستان پس از آغاز به کار دولت دکتر پزشکیان مدعی بود که همسایه شرقی جایگاه آنچنانی در سیاست خارجی ایران نخواهد داشت! این پیش‌فرض به ویژه با توجه به تمرکز دولت و دیگر نهادهای کشور در مسائل فلسطین، لبنان و سوریه از سوی طرفداران این دیدگاه هر از چندگاهی به رخ کشیده می‌شد تا اینکه کمتر از یک ماه قبل، یعنی شنبه دهم آذر 1403 علیرضا بیکدلی سرپرست جدید سفارت جمهوری اسلامی ایران هنگام ورود به کابل درباره اولویت‌های کاری خود عنوان داشت: «مهم‌ترین اولویت‌هایی که برای مأموریت‌های جمهوری اسلامی ایران تعریف شده، گسترش روابط همسایگی و همکاری‌های دوجانبه با افغانستان با تکیه بر مشترکات فراوانی است که میان دو کشور وجود دارد».

سخنان علیرضا بیکدلی، سرپرست جدید سفارت جمهوی اسلامی ایران در کابل، به صراحت بر اهمیت موضوع أفغانستان در دولت مسعود پزشکیان و به ویژه در وزارت خارجه مُهر تأیید زده و پیش‌فرض بی‌اهمیتی یا کم‌اهمیتی همسایه شرقی در دستگاه دیپلماسی دولت چهاردهم را باطل کرد.

دیپلمات ایرانی در کابل؛ عملگرا با نگاه به توسعه و گسترش روابط ایران و افغانستان

از زمان حضور علیرضا بیکدلی به عنوان سرپرست جدید سفارت ایران در کابل، عملاً شاهد حضور یک دیپلمات عملگرا هستیم؛ بیکدلی فراتر از سخنانی درباره تعمیق و گسترش روابط بین تهران و کابل که امری متعارف و معمول در موضع‌گیری مقامات سیاسی کشورهایی که با یکدیگر رابطه دارند، به شمار می‌رود، به حضور در ساختمان سفارت ایران در کابل اکتفا نکرد و دیپلماسی فعالی را تا کنون از خود به نمایش گذاشته است.

گفتگو با مقامات برجسته دولت سرپرست أفغانستان از جمله مولوی عبدالکبیر(معاون سیاسی وقت نخست‌وزیر أفغانستان)، دیدار و گفتگو با امیرخان متقی، سرپرست وزارت خارجه أفغانستان، ملاقات و گفتگو با شیرمحمد عباس استانکزی، معاون وزارت خارجه، ملاقات با سراج‌الدین حقانی وزیر داخله دولت سرپرست فقط در نزدیک به یک ماه از حضور در محل مأموریت جدید به معنای حضور یک دیپلمات فعال و عملگرا در سفارت ایران در أفغانستان است که می‌تواند نویدبخش توسعه روابط بین دو کشور باشد.

درحالی‌که بیکدلی پیش‌تر از تلاش و تمرکز برای توسعه روابط ایران و افغانستان و سفر دوجانبه مقامات عالی‌رتبه دو کشور به أفغانستان و ایران خبر داده بود، با حضور دکتر عراقچی در کابل که به احتمال بسیار زیاد در روزهای اول هفته آتی خواهد بود، پرده اول دور جدید روابط کابل، تهران به نمایش گذاشته خواهد شد. تا اینجای کار نمره دیپلماسی آقای بیکدلی را می‌توان بسیار قابل قبول دانست.

آقای وزیر در کابل؛ کدام جنبه سفر عراقچی پررنگ‌تر است؟

سفیر هفته آتی دکتر عراقچی به کابل از ابعاد بسیاری هم قابل ارزیابی و هم دارای اهمیت بسیار است. چنان که ذاکر جلالی از مقامات دولت سرپرست افغانستان آن را آغاز فصل جدیدی در روابط دو کشور دانسته و افزوده است  منافع مشترک سیاسی، اقتصادی و امنیتی میان افغانستان و ایران فرصتی برای تقویت همکاری‌های دوجانبه است.

آمار و ارقام قابل توجه در روابط اقتصادی تهران، کابل

به نظر می‌رسد از میان جنبه‌های مختلف سفر عراقچی به کابل، با توجه به همراهی تیمی از فعالان اقتصادی کشور به افغانستان، حداقل در این بازه زمانی، جنبه اقتصادی این دیدار از اهمیت بیشتری برخوردار باشد.

بر اساس اعلام مسئولان اتاق بازرگانی، صادرات ایران به افغانستان معادل دو برابر صادرات به 15 کشور دیگر است!

اضافه بر اینکه گفته می‌شود صادرات ایران به افغانستان در سال‌های گذشته همواره بین دو تا سه میلیارد دلار بوده و این کشور شریک اقتصادی اصلی ایران در منطقه به شمار می‌رود.

مطلب دیگر اینکه موازنه تجاری همیشه به نفع ایران بوده است و افغانستان ظرفیت بسیار مهمی برای توسعه روابط اقتصادی و تجاری ایران محسوب می‌شود.

ده‌ها فرصت شناخته و ناشناخته بازار اقتصادی افغانستان برای بخش خصوصی و دولتی ایران

به جرئت می‌توان گفت بازار اقتصادی افغانستان دارای ظرفیت بسیار کلانی برای بخش خصوصی و دولتی ایران است. خارج از هرگونه بزرگ‌نمایی «افغانستان کشور فرصت‌هاست» و غفلت از این ظرفیت و پتانسیل بزرگ و کنار گذاشتن آن نوعی خودتحریمی به شمار می‌رود.

افغانستان بنابر محذورات طبیعی با تمام توان به دنبال استفاده از ظرفیت بندر چابهار است، چنان که یک مقام دولت سرپرست افغانستان بار دیگر ضمن دعوت از بخش خصوصی و دولتی ایران برای سرمایه‌گذاری در حوزه زیرساخت و ترانزیت از این بندر، بر صادرات محصولات افغانستان از چابهار به دیگر کشورها تأکید کرد.

با توجه به تأکید دولت سرپرست افغانستان بر پیگیری سیاست توسعه اقتصادی و رویکرد اولویت‌دهی بر روابط رو به توسعه با همسایگان، اکنون حوزه‌هایی مانند حمل و نقل و ترانزیت کالا، مواد و صنایع معدنی، کشاورزی، بهداشت و سلامت، کشاورزی و... در افغانستان می‌تواند میدان حضور بخش دولتی و خصوصی ایران  باشد که هم آورده اقتصادی داشته و هم به ساماندهی اقتصاد افغانستان و رفع برخی دغدغه‌ها در روابط دو کشور بر اساس منافع مشترک کمک نماید.

درحالی‌که حداقل در یک سال اخیر شاهد حضور و رفت‌وآمد هیئت‌های اقتصادی گوناگونی از کشورهای آسیایی و اروپایی برای بهره‌وری از بازار افغانستان هستیم، چرا ایران به عنوان همسایه‌ای که بیشترین اشتراکات را با افغانستان دارد از این بازار بی‌بهره بماند؟!

انتظار می‌رود سفر آقای عراقچی به کابل در معیت فعالان اقتصادی کشور از یکسو گامی جدی و پربار برای عملی کردن و پیگیری تفاهم‌نامه‌های اقتصادی باشد که پیش‌تر میان مقامات دولت سیزدهم و دولت سرپرست به امضا رسیده است و از سوی دیگر شاهد ابتکارات و پیگیری‌های مجدانه بخش دولتی و خصوصی برای حضوری فعال در بازار اقتصادی افغانستان باشیم که خروجی بُرد- بُرد را برای دو پایتخت برادر و مسلمان داشته باشد.

پایان پیام/